REPORTAGE
Aquarama 89 – september 2020
Mobiele ontwateringsinstallatie voor SWDE
Drinkwaterproductie uit oppervlaktewater kan veel afvalwater creëren. Het is een slibstroom waar weinig nuttigs mee gedaan wordt. De oplossing is maximaal ontwateren zodat er zo weinig mogelijk vaste koek moet verwerkt worden, want minder is goedkoper. We bezoeken het waterzuiveringsstation van SWDE aan het stuwmeer van Eupen, waar Atox en GEA in nauwe samenwerking een mobiele ontwateringsinstallatie hebben ontworpen die dit perfect invult.
Het drinkwater dat de Société wallonne des eaux (SWDE) produceert, is hoofdzakelijk afkomstig uit ondergrondse waterhoudende lagen (75 tot 80%), aangevuld met water geput uit steengroeven en stuwmeren. De keuze voor grondwater is logisch: niet alleen is de Waalse ondergrond heel rijk aan waterhoudende lagen, maar tijdens de doorsijpeling door verschillende grondlagen en rots worden op een natuurlijke manier de meeste onzuiverheden uit het water gefilterd. Bij oppervlaktewater ligt dat anders. Het wordt blootgesteld aan natuurlijke en menselijke verontreiniging en moet dus meerdere complexe behandelingen ondergaan alvorens geschikt te zijn als drinkwater. De SWDE put zijn oppervlaktewater voornamelijk uit de vier grote stuwdammen in Wallonië: de stuwdam van de Gileppe (Verviers), de stuwdam van de Vesder (Eupen), de stuwdam van Nisramont (Nadrin) en de stuwdam van de Ry de Rome (Couvin).
Oppervlaktewater
Voor de ontginning van oppervlaktewaterbronnen beschikt de SWDE over zeven productiecentra, die elk uitgerust zijn met een waterzuiveringsstation. De SWDE heeft op het vlak van waterzuivering een uitstekende knowhow opgebouwd, met name door gebruik te maken van de meest geavanceerde technieken, zoals nanofiltratie. In 2002 was de SWDE de eerste in België die dit procedé gebruikte. Het waterzuiveringsstation in Eupen behandelt water uit de stuwdammen van de Vesder en de Gileppe en levert drinkwater aan verschillende gemeenten in de provincie Luik. Met een capaciteit van 110.000 m3 per dag (gekoppeld aan die van het station van Stembert) is dit een van de grootste stations in Europa.
“Ik zal niet het volledige procedé van drinkwaterwinning uit een stuwmeer uitleggen, maar wat belangrijk is voor dit verhaal is dat er heel wat organisch slib uit het stuwmeer wordt aangetrokken”, legt Bart Weerts, Business Unit Manager bij Atox, uit. “Filters houden dit slib tegen, en op regelmatige basis – afhankelijk van de waterkwaliteit in het stuwmeer – krijgen de filters een tegenspoeling en is het onze dubbele taak om deze biologische slibstroom (1% vaste stof en 99% vloeistof) te ontwateren én het afvalwater geschikt te maken voor lozing in een natuurlijke waterloop. Hiervoor staan er twee mobiele ontwateringsinstallaties in Eupen en Stembert, waar we op jaarbasis respectievelijk 92.000 m³ en 26.000 m³ slibstroom verwerken. In Eupen wordt het slibstroom opgevangen in twee wachtbekkens. Het streefdoel voor ontwatering is factor 15. Dit betekent dat 92.000 m³ slib wordt herleid tot 85.900 m³ afvalwater dat voldoet aan de lozingsnormen en 6.100 m³ vaste koek die via een schroeftransportsysteem en een telescopische transportband in een container of oplegger belandt en wordt samen met Sede Benelux afgevoerd naar een verwerker voor verdere behandeling. Het restwater wordt verzameld in een derde wachtbekken waar het water geschikt is voor lozing in de Vester.”
Expertise
Het is een langlopend huurcontract voor een mobiele ontwateringsinstallatie met als opvallende factor: de operator. Bart Weerts: “Ontwatering gebeurt niet volautomatisch omdat de kwaliteit van het te behandelen afvalwater sterk kan verschillen. Onze medewerker stelt de werking van de ontwateringsinstallatie af op de reële omstandigheden. Dit is geen exacte wetenschap maar berust grotendeels op de expertise en de vakkennis van de bedienaar. Nergens staat exact bepaald hoeveel poederpolymeren als vlokmiddel moet wordt toegevoegd om hier de vooropgestelde ontwateringsfactor 15 te halen, maar onze operatoren slagen er toch maar in.”
De mobiele installatie is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen Atox en GEA Belgium, fabrikant van centrifuges en scheidingsapparatuur. “Iedere toepassing stelt specifieke eisen aan het ontwateringsproces”, aldus Kris Slenders, Sales Engineer bij GEA Belgium. “Bij GEA hebben we sinds 1893 (!) knowhow opgebouwd waardoor we perfect kunnen meestappen in ieder verhaal en een geschikte oplossing voorstellen. GEA is geen machinebouwer pur sang, maar een ontwateringsspecialist met de knowhow om voor ieder proces de juiste oplossing te vinden. Een belangrijke eis in dit project was een maximale ontwatering om zo weinig mogelijk droge stof over te houden, want dit heeft een rechtstreekse invloed op de transport- en verwerkingskosten. Een andere voorwaarde was de hoogst mogelijke betrouwbaarheid. Vele duizenden burgers zijn voor hun drinkwater afhankelijk van dit waterzuiveringsstation. De bevoorrading moet altijd gegarandeerd blijven.”
Prime 7000
Omdat dit een continu verwerkingsproces is, spelen nog andere parameters zoals energie-efficiëntie en een zo laag mogelijk gebruik van vlokmiddelen een belangrijke rol. Het hart van de mobiele ontwateringsinstallatie is de Prime 7000 van GEA-Westfalia, een ontwateringsdecanter voor slibbehandeling. “De Prime 7000 garandeert uitstekende scheidingsresultaten met een gunstige energiebalans. Of anders gezegd, de hoogste G-kracht voor maximale ontwatering en scheiding met een minimaal stroomverbruik. De continu werkende centrifuge met een horizontale trommel roteert tegen hoge snelheid waardoor er een scheiding plaatsvindt tussen vloeistof en vaste stof. De transportschroef zorgt voor het transport en verdere ontwatering van de vaste fractie. Het design van deze machine is ontwikkeld om de beste ontwateringsresultaten na te streven. Het lijkt eenvoudig, maar de kunst – en dus onze expertise – bestaat erin om de best mogelijke resultaten te behalen tegen de laagste kost. Optimalisatie van kosten en baten. Daarom is het belangrijk om eerst de nood te kennen om de juiste oplossing te kunnen aanbieden.”
“Verhouding vlokmiddel, debiet slibwater, tr/min zijn maar enkele variabeln waarover de operator beschikt om het gewenste resultaat te verkrijgen”, legt Kris Slenders uit. “In deze installatie is er geopteerd om zoveel “variabelen” te gebruiken, waardoor er onder iedere omstandigheid de ideale instelling gevonden kan worden. Alles begint met high-end apparatuur, maar onderschat de invloed van service en vakmanschap niet. Ik heb de werking van de Prime 7000 eenvoudig uitgelegd, maar het kan veel complexer door dieper in te gaan op de PLC, frequentiesturing en intelligente samenbouw van de installatie met remote opvolging.”
Ontzorging
Waarom koopt SWDE niet zelf een mobiele ontwateringsinstallatie maar opteren ze voor huur op lange termijn? “Ontzorging”, klinkt het uit één mond bij Bart Weerts en Kris Slenders. “Atox en GEA brengen de vakkennis mee om doorheen de duur van de huurovereenkomst de vooropgestelde resultaten te halen. Hier ter plaatse betekent dit zowel de machines als de operatoren, maar verder ook het transport en de verwerking van de vaste koek. Treedt er een storing op, dan worden we daar automatisch van verwittigd en zullen we alles in het werk stellen om de werking te verzekeren. Betekent dit tijdelijk een andere mobiele ontwateringsinstallatie plaatsen, dan zal dat gebeuren!”
“Het uitgebreide machinepark van Atox kan in talloze toepassingen dé gepaste oplossing vormen waarbij het opstellen en afbreken in een zo kort mogelijke tijdspanne wordt gerealiseerd”, besluit Bart Weerts. “Denk maar aan tijdelijke verbouwingen aan bestaande installaties of een uitgebreide revisie, calamiteiten, het ledigen van bekkens, lagunes, silo’s, putten en andere slibstockages, bij de ruiming van waterlopen en vijvers, als extra capaciteit bij de eigen ontwatering of voor het uitvoeren van testen. We zijn veel meer dan een verhuurbedrijf. Noem ons maar een dienstenbedrijf, want we leveren, plaatsen én bedienen tijdelijke ontwateringsinstallaties volgens de noden van de klant.”
Door Rudy Gunst
“Het is onze dubbele taak om de biologische slibstroom te ontwateren en het afvalwater te behandelen.”