DOSSIER  
Aquarama 85 – september 2019

Drinkwater lokaal produceren? Binnenkort ook haalbaar thuis

Het klimaat verandert. Dat merkten we onder andere vorige zomer toen we werden geconfronteerd met de droogteproblematiek. Politici maken plannen omtrent klimaatadaptatie en spreken over afschakelscenario’s. Water-link wil zijn verbintenissen nakomen, en een bijdrage leveren om het niet zover te laten komen. Het beschikbaar hebben van water is van belang voor alle klanten.

We willen steeds duurzamer en efficiënter omgaan met ons drinkwater. Water is te kostbaar om te verspillen. Wij zullen evolueren naar een circulaire waterhuishouding waar water steeds herbruikbaar is en niets onnodig verloren gaat.

Voor water-link is het een evidentie om mee aan de wieg te staan van de ontwikkeling van die technologie en in te spelen op de vraag van onze klanten naar duurzame oplossingen in een veranderende omgeving.

Duurzaamheid, autonomie en economisch belang

De belangrijkste drijfveren om zelf lokaal water te produceren zijn duurzaamheid, autonomie en een economisch belang en het anticiperen op het veranderende klimaat. Duurzaam omdat de recuperatie en productie lokaal gebeurt en we de afvalstoffen en warmte gemakkelijker willen hergebruiken voor andere toepassingen. Autonomie omdat de lokale productie meer zekerheid biedt voor een continue aanlevering van de juiste kwaliteit van water. Economisch belang omdat een van de uitgangspunten moet zijn dat de klant niet méér zal moeten betalen voor zijn water dan bij een klassieke aankoop bij het lokale waterbedrijf.

In die optiek startte water-link in 2016 een project om decentrale productie van drinkwater mogelijk te maken. Samen met de Colruyt Groep en het Franse technologiebedrijf Nereus-water, begonnen ze met het testen van een pilootinstallatie op de eigen productiesite in Walem. Een uitgangspunt was de technologie robuust is, en ons in staat stelt decentraal te produceren. Daarom is het nodig dat het compact is en dat de grootte van de installatie in een container past.

De installatie is ontworpen om 500 liter gezuiverd water per uur te leveren, al kan die modulair worden opgeschaald. Als influent wordt een mix van regenwater en grijs water gebruikt. Voor de zuivering wordt gebruikgemaakt van innovatieve filtratie door roterende keramische membranen, gecombineerd met pasteurisatie, omgekeerde osmose en ozonbehandeling. Daarna volgt nog een ‘mineraalbad’ om uiteindelijk aan de drinkwaternormen te voldoen. De behaalde kwaliteit en de retentie van contaminanten wordt sterk opgevolgd, zowel door onlinemetingen als door wekelijkse labotesten.

Plein Publiek

Momenteel test water-link de installatie op twee sites. De pilootinstallatie is draaiende op de pop-upsite van Plein Publiek, langs de Scheldekaai van Nieuw Zuid te Antwerpen. Bij Plein Publiek draait alles rond circulaire economie. Je kan er eten in een zero-waste-restaurant en er worden workshops georganiseerd rond recyclage en duurzaam gebruik van materialen. Bij Plein Publiek wordt er water van de handenwassers, van de keuken en regenwater opgevangen. We zuiveren dat op tot puur water om er drinkbaar water van te maken dat weer kan worden gebruikt in de keuken of het restaurant. Van zodra we een stabiele drinkwaterproductie bereiken, kan water-link bij de VMM, de regulator, de procedure opstarten om het certificaat voor levering van drinkwater aanvragen en kan water-link de technologie ruimer gaan inzetten. De installatie zal blijven staan tot in het najaar van 2020. Daarna verhuist ze naar een nabijgelegen vernieuwde site met een Colruyt-winkel en aanpalende appartementen.

Installatie bij een particulier

Daarnaast is recent ook voor het eerst een installatie bij een particulier thuis geplaatst. Het geheel past precies in de kelder. Ook hier wordt grijs water en regenwater opgevangen en gezuiverd. Hier wordt het opgevangen water opgezuiverd tot drinkbaar water, consumeerbaar voor het gezin. Water-link wil daarbij kennis opdoen over hoe zo’n installatie kan passen in het gezinsleven en hoe de gezinsleden reageren op lokaal gerecycleerd drinkwater. Eind juni heeft water-link met deze installatie een eerste maal water geproduceerd met een goede kwaliteit. Verder onderzoek moet uitwijzen of het die kwaliteit kan blijven produceren en het aan alle drinkwaternormen voldoet.

Een belangrijke uitdaging is de acceptatie van de consument. Te veel Vlamingen drinken nog steeds flessenwater, terwijl het kraanwater van topkwaliteit is en voldoet aan de strengste eisen. Met dit project gaat men nog een stap verder. Het water wordt ter plaatse opgevangen en hergebruikt. Wat betekent dat men drie uur na het douchen hetzelfde water opnieuw kan gebruiken om bijvoorbeeld te wassen. Maar ook om te koken en te drinken. Dit idee moet rijpen in de hoofden van de consument.

De installatie die nu wordt getest bij de particulieren is economisch niet rendabel. Voor zulke installaties moet men mikken op grotere samenlevingsvormen dan één gezin. De installatie kan een meerwaarde betekenen voor de aanleg voor nieuwe wijken of appartementsblokken.

Water-link ziet reeds enthousiasme bij een aantal partijen in de markt. Het merkt een sterke vraag bij projectontwikkelaars en industriële klanten. Maar ook particulieren zijn niet blind voor de nieuwe ontwikkelingen rond waterrecuperatie.

Tekst via Vlakwa en foto’s via water-link

www.vlakwa.be

www.water-link.be

Gedempte Zuiderdokken

Samen met de Stad Antwerpen, AG Vespa en Aquafin werkt water-link ook aan het project “Gedempte Zuiderdokken”. Daar wil men regenwater van de omliggende daken van het plein en enkele omliggende straten opvangen in een collectieve regenwaterput en lokaal heropzuiveren tot drinkwater. Dat kan dan worden gebruikt door zo’n 350 gezinnen rondom het plein. Het regenwater kan bovendien ook worden aangewend voor de veegwagens van de stad en de irrigatie van het bovengrondse park. Mits enkele tailormade aanpassingen kan dezelfde technologie als op de site van Plein Publiek en bij communities worden ingezet.

Nog meer duurzame initiatieven

Waterinname in Wijnegem

Om blijvend voldoende drinkwater van goede kwaliteit te kunnen bieden voor de inwoners en bedrijven van het verzorgingsgebied, besloot water-link recent om een nieuwe waterinname te bouwen in Wijnegem. Daarbij wordt brak kanaalwater ingenomen voor zuivering. Water-link zal de zuiveringseenheden in de productiesite Oelegem uitbreiden met een moderne ontziltingsinstallatie. Zo zal men in perioden van droogte een mogelijk tekort aan zoet water kunnen opvangen.

Monitoringsysteem op het leidingnetwerk

Water-link investeert in geavanceerde monitoringsystemen en digitale watermeters. Zowel water-link als de consument wil duurzaam en efficiënt omgaan met het kostbare drinkwater. Daarom wordt veel geïnvesteerd om lekverliezen terug te dringen, zowel bij de watermaatschappij als bij de particulieren thuis. Water-link plaatst monitoringsystemen op het leidingnetwerk om de in- en uitstromen te meten. Zo kan men veel gerichter op zoek gaan naar lekken in leidingen. Tegen eind 2021 voorziet het bovendien voor elke klant van water-link een digitale watermeter. Die kan meldingen genereren van mogelijke lekken in de binneninstallatie van de klant.

Antwerpse ruien

Water-link bekijkt momenteel samen met de stad hoe de ruien kunnen worden gebruikt om wateroverschotten op te vangen bij stortbuien. Die zullen in de toekomst immers vaker en heviger voorkomen. De Antwerpse ruien zijn acht kilometer lang en zouden zo’n tien olympische zwembaden aan water kunnen opslaan.

Interreg 2 Zeeën-project

De twee piloottesten (test bij Plein Publiek en de test bij een particulier) maken deel uit van een groter project financieel ondersteund met Europese middelen. Het Interreg 2 Zeeënproject focust op nuttige herwinning van grondstoffen (water, energie en nutriënten) uit huishoudelijk afvalwater in een stedelijke omgeving. Naast de demonstratie bij water-link vindt er nog een circulair demonstratieproject plaats in Vlaanderen, dat bij de Nieuwe Dokken in Gent. Daar vindt onder meer de behandeling van grijs afvalwater afkomstig van een 400-tal appartementen en een stadgebouw plaats. De bedoeling is om het gezuiverd afvalwater niet te gaan lozen maar verder op te werken tot proceswater voor het nabijgelegen bedrijf Christeyns. Naast het waterhergebruik wordt bij de Nieuwe Dokken ook gekeken naar het terugwinnen en nuttig aanwenden van energie en nutriënten.

Binnen het Interreg 2 Zeeënproject is er een samenwerking met Franse, Engelse en Nederlandse partners.

Meer info over de demonstraties in de verschillende landen of het globaal project: www.nereusproject.eu.