DOSSIER
Aquarama 85 – september 2019
Waterhergebruik in voedingsindustrie stimuleren
Door veranderende klimatologische omstandigheden groeit bij veel bedrijven het besef dat water een van de belangrijkste grondstoffen is en dat ze hier op een meer duurzame manier mee moeten omspringen. Een efficiënter productieproces is op dat vlak dikwijls een noodzakelijke eerste stap, maar een groeiend aantal ondernemingen ziet daarnaast ook heil in het hergebruik van afvalwater om het waterverbruik terug te dringen. Pantarein Water realiseerde de voorbije jaren verschillende waterhergebruikprojecten die hun steentje bijdragen aan een meer duurzame wereld.
Hergebruik van afvalwater voor laagwaardige applicaties (denk maar aan irrigatie, spoelwater voor sanitair, et cetera) wordt al geruime tijd toegepast en is redelijk eenvoudig te realiseren. Voor meer hoogwaardige applicaties (zoals het spoelen van leidingen, de reiniging van tanks, het wassen van grondstoffen, enzovoort) is het cruciaal om de voedselveiligheid te respecteren. Daardoor is een technisch complexere zuiveringsinstallatie nodig.
“Onze hergebruikinstallaties leveren een perfecte proceswaterkwaliteit en werden bovendien gekeurd door het FAVV (Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen)”, zegt Piet De Langhe, zaakvoerder van Pantarein Water. “De unieke procesvoering en de efficiënte reinigingsprocedure maken het mogelijk om meer dan zeventig procent van het afvalwater te hergebruiken aan een lage operationele kost. Het overige gedeelte aan proceswater is aan te vullen met stadswater of grondwater en is eventueel inzetbaar voor de aanmaak van de recepturen.”
Praktijk
Binnen de ‘Green Deal’ engageren verschillende brouwerijen zich om tegen 2022 het waterverbruik in het brouwproces te verminderen. Gesteund door het groeiende enthousiasme rond waterhergebruik realiseerde Pantarein Water recent verschillende hergebruikprojecten die bewijzen dat de technologie op punt staat.
“Bij Brouwerij Huyghe, een pionier op vlak van waterhergebruik, namen we in februari 2016 al een eerste RO-unit (reverse osmosis) in dienst. De uitbreiding van de productie en de goede resultaten leidden in augustus 2019 tot de opstart van een tweede unit. In november 2017 plaatsten we ook een RO-unit bij Brouwerij Westmalle. Door technologische verbeteringen aan het ontwerp slaagden we erin het chemicaliënverbruik drastisch terug te dringen. Dit jaar plaatsen we ook bij Brouwerij Moortgat een hergebruikinstallatie”, verduidelijkt Piet De Langhe.
In tegenstelling tot die brouwerijen, waar het hergebruikwater niet gebruikt wordt voor het bier, komt het bij een Duitse mouterij wel in contact met mout. Wat illustreert dat hergebruikwater en het eindproduct zonder problemen kunnen samengaan. “Ook leuk is de case bij Allgro. Het groentewerkende bedrijf liet na het CARVE-demonstratieproject (Chemicaliënvrije Afvalwater Recuperatie in de VoEdingsindustrie) een waterzuiveringsinstallatie met een geïntegreerde unit voor waterhergebruik bouwen. Met behulp van deze installatie is het mogelijk om zeventig procent van het water in het productieproces te recupereren.”
Holistische benadering
Door de ruime ervaring die Pantarein Water opbouwde in zowel het ontwerp, de bouw als de uitbating van waterhergebruikinstallaties, groeide de overtuiging dat deze projecten gebaat zijn met een holistische benadering. Een succesverhaal is enkel mogelijk door het volledige plaatje te bekijken.
“Om waterhergebruik in een bedrijf te maximaliseren, is het belangrijk om een volledig zicht op de hydraulische balans van het productieproces te krijgen. In een nauwe samenwerking met de klant evalueren we daarbij verschillende parameters en stellen we onder meer vragen zoals in welke deelprocessen het water wordt verbruikt, welke waterkwaliteit vereist is en hoe gemakkelijk hergebruikwater in dit deelproces te integreren is.”
De goede werking van een waterhergebruikunit is volledig afhankelijk van de effluentkwaliteit die de biologische zuivering aflevert. “Het is dan ook belangrijk dat we tijdens het ontwerp, de bouw en de operatie van de installatie op deze twee niveaus met kennis van zaken handelen.”
Naast de werking van de biologische zuivering kan elk proces dat een impact heeft op de afvalwatersamenstelling, een invloed hebben op de efficiëntie van een unit voor waterhergebruik. “Hierbij dienen we speciale aandacht te besteden aan de link tussen de proceswaterbehandeling en het waterhergebruik. Het gebruik van bepaalde technologieën en/of chemicaliën (zoals bijvoorbeeld pekel bij de regeneratie van waterontharders) heeft een impact op de waterkarakteristieken en dus op de werking van de unit voor waterhergebruik. Anderzijds zal waterhergebruik de karakteristieken van het inkomende water veranderen, wat op zijn beurt een invloed heeft op de werking van de proceswaterbehandeling. Het kan bijvoorbeeld leiden tot een reductie van het pekelverbruik.”
Naast de praktische uitdagingen vormt overleg met de overheid ook een belangrijk onderdeel van elk waterhergebruikproject. “De bewaking en monitoring van de kwaliteit van het hergebruikwater en de aanpassing van de lozingsnormen zijn essentiële onderdelen van elke case.”
Innovatie
Pantarein Water zet al geruime tijd in op innovatie, vooral voor de verbetering van bestaande technologieën. “Begin 2019 hielden we onze eigen innovatieafdeling boven het doopvont. Daardoor kunnen we nog nadrukkelijker inzetten op een verdere verduurzaming van de watercyclus binnen bedrijven. In juli dienden we, samen met verschillende partners, het RepEAT-project in. Het doel hiervan is waterhergebruik verder in de voedingsindustrie te introduceren. Samen met verschillende partners zoeken we naar oplossingen op verschillende vragen. Zo streven we naar meer inzicht in de link tussen proceswater en waterhergebruik, bekijken we welke onlinemetingen het meest geschikt zijn om de waterkwaliteit te monitoren, onderzoeken we welke RO-voorbehandeling het meest efficiënt is en hoe we membraanfouling op een efficiënte manier kunnen verminderen of verwijderen.”
Op Aquarama Trade Fair zal Pantarein Water tijdens de presentatie ‘Waterhergebruik in de voedingsindustrie’ de mogelijkheden van waterhergebruik verder toelichten.
Door Bart Vancauwenberghe
Foto’s Pantarein Water